NAXÇIVAN MUXTAR RESPUBLİKASINDA MƏSKUNLAŞMA VƏ MİQRASİYA PROBLEMLƏRİ

Z.N.Eminov, H.M.Tahirova

AMEA akad. H.Ə.Əliyev ad. Coğrafiya İnstitutu

AZ 1143, Bakı, H.Cavid pr., 115

[email protected]

X ü l a s ə

Naxçıvan Muxtar Respublikasında əhalinin məskunlaşması və sosial-de­moqrafik proseslərin inkişafı iqtisadi amillərlə bilavasitə əlaqədardır. Əhalinin miqrasiyası məskunlaşmanın, iqtisadi və sosial-demoqrafik inkişafın əsas gös­təricisidir. Ona görə ki, miqrasiya siyasi, iqtisadi, sosial, demorqafik və s. pro­seslər nəticəsində baş verir və demoqrafik vəziyyətə ciddi təsir göstərir. Bu ba­xımdan məskunlaşma və miqrasiya proseslərinin nizamlanması, onun Mux­tar Respublikanın inkişafına, demoqrafik təhlükəsizliyinə uyğun idarə edilmə­si vacib məsələlərdən biridir.

Muxtar Respublikada müstəqilliyin ilk illərində müşahidə edilən sosial-iqtisadi çətinliklər miqrasiya intensivliyinin artmasına səbəb olmuşdur. Bu dövrdə kənd əhalisinin miqrasiyası güclü olmuşdur. Bu axın əsasən şəhərlərə və Muxtar Respublikadan kənara yönəlmişdir.

Son vaxtlar həyata keçirilən iqtisadi və sosial tədbirlər nəticəsində əhalinin xarici ölkələrə və Abşeron regionuna olan miqrasiyaları azalmışdır. Hətta Muxtar Respublikadan köçüb gedənlərin bir hissəsinin  əvvəlki yaşayış yer­lə­rinə geri qayıtmaları da müşahidə olunur. Məqalədə yuxarıda qeyd olunan mə­sələləri nəzərə alaraq Naxçıvan Muxtar Respublikasında məskunlaşma və miqrasiya prosesləri təhlil olunur, onların nizamlanması istiqamətində təklif­lər və tövsiyələr verilir.

Açar sözlər: miqrasiya, kənd məskunlaşması, şəhər məskunlaşması, demoqrafik inkişaf, təbii artım, sosial-iqtisadi vəziyyət

ƏDƏBİYYAT 

1. Abbasova V.Z. Naxçıvan MR-də yaşayış mən­təqələrinin təsnifatı və inkişaf perspektivləri. AMEA xə­bərləri, Yer elmləri seriyası, 2006, № 3, s. 89-97.
2. Azərbaycan Respublikasının coğrafiyası. 2015. III cild. Bakı, Avropa, 400 s.
3. Azərbaycanın əhalisi – 2016. Bakı, DSК, 2017, 134 s.
4. Azərbaycanın əhalisi – 1991-2015-ci illər. 1992-2016, Bakı, DSK.
5. Azərbaycanın demoqrafik göstəriciləri – 2016. 2017. Bakı: DSK.
6. Azərbaycanın demoqrafik göstəriciləri – 2000-2015 ci-illər. 2001-2016. Bakı, DSK.
7. Azərbaycanın regionları – 2016.2017. Bаkı: DSК.
8. Azərbaycan Respublikası əhalisinin 2009-cu il siyahıyaalmasının yekunları. XIII cild. 2010.
9. Eminov Z.N. 2005. Azərbaycanın əhalisi. Bakı, Çıraq, 560 s.
10. Mehrəliyev E.Q., Əyyubov N.H., Sadiqov M.O. 1988. Azərbaycan SSR-də əhalinin məskunlaşması məsələləri. Bakı, Elm, 196 s.
11. Tahirova H.M. Naxçıvan Muxtar Res­publi­ka­sında miqrasiyanın demoqrafik proseslərə təsirinin iq­ti­sadi-coğrafi problemləri. Bakı, 2016 ,“Avropa” nəş­riy­yatı, 204 s.

Çapa qəbul olunub: 01 mart 2021

Məqaləni yüklə