BÖYÜK QAFQAZIN CƏNUB-ŞƏRQ YAMACI TORPAQLARININ EKOCOĞRAFİ PROBLEMLƏRİ
G.N.Hacıyeva, Z.İ.Eyyubova
AMEA akad.H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu
AZ 1143, Bakı, H.Cavid pros.115.
Xülasə. Son illər kənd təsərrüfatının inkişafı ilə əlaqədar Böyük Qafqazın cənub-şərq yamacında həyata keçirilən təsərrüfat və infrastruktur layihələrinin reallaşdırılması nəticəsində təbii-coğrafi mühitdə baş vermiş dəyişikliklər bir sıra ekocoğrafi problemlər yaranmasına səbəb olmuşdur. Məqalədə ərazinin uzun tarixi dövr ərzində kənd təsərrüfatının hər iki sahəsinin intensiv inkişafı nəticəsində torpaq örtüyündə yaranmış müxtəlif dərəcəli dəyişilmələr (torpaqların eroziyası, onların keyfiyyət kateqoriyası və s.), o cümlədən mənimsənilmə zamanı sürüşmə proseslərinin aktivləşməsi tədqiq edilmiş və onların optimallaşdırılması üçün görüləcək tədbirlərin elmi əsasları araşdırılmışdır.
ƏDƏBİYYAT
- Azərbaycan Respublikası Statistika Komitəsi. Mənbə: http://stat.gov.az.
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası. III cild. Bakı, 1979, 599 s.
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası. IV cild. Bakı, 1980, 592 s.
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası. X cild. Bakı, 1987, 608 s.
- Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı (2004-2008-ci illər). Bakı .“Nurlar”, 2004, 160 s.
- Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı. Bakı, “Nurlar”, 2009, 149 s.
- Azərbaycan Respublikasında üzümçülüyün inkişafına dair Dövlət Proqramı (2012-2020-ci illərdə), Bakı, 2011, 136 s.
- Azərbaycan Respublikasında yoxsulluğun azaldılması və davamlı inkişaf Dövlət Proqramı (2008-2015-ci illərdə), Bakı, 2015, 151 s.
- Babayev M.P., Cəfərova Ç.M., Həsənov N.H., Hüseynova S.M. Azərbaycan torpaqlarının morfogenetik diaqnostikası, nomenklaturası və təsnifatı. Bakı “Elm”, 2001,452 s.
- İsmayılov M.C. Böyük Qafqazın cənub-şərq yamacı landşaftlarında sürüşmə risklərinin qiymətləndirilməsi (Muğanlı bələdiyyəsi timsalında). Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyətinin əsərləri – “Azərbaycanın dağ geosistemləri: problemlər və perspektivlər” XIX cild, Bakı, “Avropa”, 2017, s.73-81.
- Məmmədov Q.Ş. Azərbaycanın torpaq ehtiyatlarından səmərəli istifadənin sosial-iqtisadi və ekoloji əsasları. Bakı: Elm, 2007, 856 s.
- Алиев Г.А. Почвы Большого Кавказа. Ч. II. Баку, Элм, 1994, 430 c.
- Будагов Б.А. Геоьморфология южного склона Большого Кавказа. Баку, Элм, 1960, с. 100-135.
- Будагов Б.А. Геоморфология и новейшая тектоника юго-восточного Кавказа. Баку, Элм, 1973, с. 66-80.
- www.earthexplorer.usgs.gov (Landsat Arxive L8OLI/TIRS)