Coğrafiya və təbii resurslar

TÜRK DÜNYASI ÖLKƏLƏRİNİN YANACAQ-ENERJİ EHTİYATLARI VƏ ELEKTROENERGETİKA KOMPLEKSLƏRİNİN PRİORİTET İNKİŞAF İSTİQAMƏTLƏRİ

Z.M.Məmmədova

AR Elm və Təhsil Nazirliyi akademik H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu

[email protected]

DOI: 10.59423/gnr.2025.45.38.010

Xü­la­sə. Mə­qa­lə­də Türk Dün­ya­sı Öl­kə­lə­ri­nin (TDÖ) elekt­roe­ner­ge­ti­ka komp­leks­lə­ri­nin müa­sir və-ziy­yə­ti, möv­cud ener­ji­da­şı­yı­cı­la­rı­nın ümu­mi eh­ti­ya­tı və onun adam­ba­şı­na dü­şən is­teh­la­kı, müxtə­lif tip elekt­rik stan­si­ya­la­rı­nın ge­ne­ra­si­ya gü­cü və elekt­rik ener­ji­si is­teh­sa­lı ki­mi mə­sə­lə­lə­rə ba­xı­lır. Bu­ra­da TDÖ-nün ener­ge­ti­ka komp­leks­lə­ri­nə aid iq­ti­sa­di gös­tə­ri­ci­lər təhlil edil­miş, on­la­rın dün­ya öl­kə­lə­ri ara­sın­da pay göstə­ri­ci­lə­ri he­sab­lan­mış­dır. Mə­qa­lə­də həm­çi­nin bu öl­kə­lər­də möv­cud olan yer­li tə­bii eh­ti­yat­la­rın ener­ge­ti­ka komp­leks­lə­ri­nin in­ki­şa­fı­na tə­si­rin­dən, bər­pa olu­nan ener­ji mən­bələ­rin­dən (BO­EM) is­ti­fa­də­nin ge­niş­lən­di­ril­mə­si mə­sə­lə­lə­rin­dən, elə­cə də Türk Döv­lət­lə­ri ara­sın­da möv­cud olan ox­şar və fərq­li xü­su­siy­yət­lər­dən bəhs edi­lir. Mə­qa­lə­nin ya­zıl­ma­sın­da ener­ge­ti­ka­ya aid mü­va­fiq ədə­biy­yat nü­mu­nə­lə­rin­dən və aidiyya­tı agent­lik­lə­rin sta­tis­tik ma­te­ri­al­la­rın­dan is­ti­fa­də edil­miş, sxem və di­aq­ram­lar ve­ril­miş­dir.

Açar sözlər: elektroenergetika, istilik-elektrik stan-siyası (İES), su-elektrik stansiyası (SES), bərpa olunan enerji mənbələri, enerjidaşıyıcıları, istehsal, istehlak.

ƏDƏBİYYAT

  1. Geology of Azerbaijan (2015) Volume II, Oil and Gas, Non-Conventional Fuel-Energy Resources, Mud Volcanoes, Earth Physics, Baku, 372 p. (InAze)
  2. State Oil Company of the Republic of Azerbaijan, Annual Report on the Work Done Baku (2021), 67 p. (In Aze)
  3. A strong political-economic platform uniting the Turkic states. Z. Samadzadeh/ Azerbaijan newspaper. 05.10.2024. https://azerbaijan-news.az/az/posts/detail/turk-dovletlerini-birlesdiren-guclu-siyasi-iqtisadi-platforma-1728081490/340154. (In Aze)
  4. Geography and Ethno of the Turkic World (2020), Volume III, Regional Geography, Baku, 378 p. (InAze)
  5. Speech of the President of the Republic of Uzbekistan at the Tashkent International Investment Forum. November 24, 2024. (In Ru)
  6. ЕЕС ЕАЕС. World Energy, Energy profile of Azerbaijan (2021) (In Ru)
  7. ЕЕС ЕАЕС. World Energy, Energy profile of Kazakhstan. (2021). (In Ru)
  8. ЕЕС ЕАЕС. World Energy, Energy profile of Kyrgyzstan. (2021). (In Ru)
  9. ЕЕС ЕАЕС. World Energy, Energy profile of Turkey. (2021). (In Ru)
  10. ЕЕС ЕАЕС. World Energy, Energy profile of Turkmenistan. (2021). (In Ru)
  11. ЕЕС ЕАЕС. World Energy, Energy profile of Uzbekistan. (2021). (In Ru)
  12. ЕЕС ЕАЕС. Мировая Енергетика, Statistical data IRENA “Renewable energy statistics 2024” (July 2024). (In Ru)
  13. Homework.Ru/spravocnik/kaz.-resource “Kazakhstan. Resources and natural conditions. Economic development”(In Ru)
  14. Ministry of Energy and Natural Resources (МЕРП)-Turkey source: https://gov.tr//homepagehttps: //www.epdk.gov (date of access: 08.08.2025) (In Ru)

Çapa qəbul olunub: 10 iyun 2025

Məqaləni yüklə

Z.M.Məmmədova – Türk dünyası ölkələrinin yanacaq-enerji ehtiyatları və elektroenergetika komplekslərinin prioritet inkişaf istiqamətləri. Coğrafiya və təbii resurslar, №1 (23), 2025, səh. 68-75.