Coğrafiya və təbii resurslar

NAXÇIVAN MUXTAR RESPUBLIKASININ UNIKAL TƏBIƏT VƏ ANTROPOGEN EKOTURIZM OBYEKTLƏRI

H.A.Xəlilov, N.Ə.Sadıxova

Xülasə. Məqalədə Naxçıvan Muxtar Respub­lika­sı­nın xüsusi qorunan təbii ərazilərinin (XQTƏ) nadir tə­bi­ət və memarlıq abidələri və onların ekoturizmin inki­şa­fın­da rolu araşdırılır. Ümumiyyətlə təbiətlə bağlı olan eko­turizm, turizm sanayesinin ən dinamiki inkişaf edən və müasir dünyamızda daha da populyarlaşan sahəsinə çevrilir. Ekoturizmin məlum müddəalarına görə ərazinin maddi – mədəni abidələri ilə yanaşı, onun əsas obyektini təbiət abidələri təşkil edir. Məqalədə göstərilir ki, ekoloji turizmin inkişafı üçün təbiət abidələri böyük po­ten­siala malikdir. Bu abidələr özünəməxsus əlamətlərə görə, müxtəlif tiplərə ayrılır

Turizm sənayesinin bu ən maraqlı və perpektivli sa­hə­sinin inkişafının əsas amilləri sırasında  ətraf mühitin mühafizəsi normalarına dəqiq əməl olunması və insan­la­rın təbiətlə ünsiyyəti təşkil etdiyindən, məqalədə onun Naxçıvan Muxtar Respublikasında inkişafının imkanları araşdırılır. Respublikanın təbiət abidələri ilə zən­gin­li­yi­ni və müxtəlifliyini nəzərə alaraq, məqalədə turizmin bu sahəsinin inkişafının burada geniş potensial imkanlara ma­lik olduğu vurğulanır.

Açar sözlər: ekoturizm, memarlıq abidələri, təbiət abidələri, karst mağaraları, endemik, ekstruziv, intruziv.

ƏDƏBİYYAT

  1. Aslanov H.P. Biləv. Təbiəti, toponimikası, ta­rixi, etnoqrafiyası. Bakı, 2008, 460 s.
  2. Bağırov F. Naxçıvanın təbii sərvətləri. Nax­çıvan, 2008, 101 s.
  3. Əlizadə E.K., Tanrıverdiyev X.K., Xəlilov H.A. və s. Geomorfoloji rayonlaşdırma. Azər­bay­can Respub­likasının coğrafiyası. 1 cild. Fiziki coğ­rafiya. Bakı, 2014, s. 127-132
  4. Əlizadə E.K., Tarixazər S.Ə., Quliyeva S.Y. Azər­bay­can ərazisinin fiziki-coğrafi rayon­laş­dırıl­ması. Azər­bay­can Respublikasının coğrafiyası. 1 cild. Fiziki coğ­rafiya. Bakı, 2014, s. 459-506
  5. Əliyev V.H. Tarixin izi ilə. Bakı, 1975, 77 s.
  6. Haciyev İ. Tarixi mənbələr Əlincə qalası haqqın­da. Naxçıvan tarixinin səhifələri. Bakı, 1996
  7. Qiyasi C. Nizami dövrünün memarlıq abi­də­ləri. Bakı, 1991, 256 s.
  8. Xəlilov H.A., Bababeyli N.S. Naxçıvan Mux­tar Respublikasının təbiət abidələri. Mağaralar. Nax­çıvan Mux­tar Respublikasının coğrafiyası. II cild. İqtisadi və so­sial coğrafiya. Naxçıvan, 2018, s. 274-304
  9. Азизбеков Ш.А. Геология Нахчыванской АССР. М., 1961, 502 с.
  10. Будагов Б.А. Памятники природы Азер­байджана// Изв. НАН Азербайджана. Науки о Земле. 2000, №3, с.3-8
  11. Кенгерли Т.Н. Тектоническое райо­ни­ро­ва­ние. Геология Азербайджана.Том 4. Текто­ни­ка. Ба­ку. 2005. с. 32-42
  12. Ледовских Е.Ю., Моралева Н.В., Дроздов А.В. Экологический туризм на пути в Россию. Прин­ципы, рекомендации, российский и зару­беж­ный опыт – Тула: Гриф и К, 2002, 284 с.
  13. Панов И.Н. Экологический ту­ризм //Рос­сий­ский журнал Экотуризма.Москва.2010.№ 4, 114 с.
  14. Рустамов М.И. Южнокаспийский бассейн-ге­одинамические события и процессы. Баку, 2005, 345 с.
  15. Халилов Г.А. Природные памятники Азер­байджанской Республики и экотуризм. Панорама Азербайджана. № 4 (21), 2006, с. 102-109
  16. Халилов Г.А., Садыхова Н.А. Экотуризм и перспективы его развития в Нахчыванской Ав­то­ном­ной Республике. Труды ГО Азербайджана, том 17. Баку, 2012, с. 411-417
  17. Халилов Г.А., Садыхова Н.А. Уникальные ге­ологические памятники экотуризма Азербайджана. «Туризм в глубине России» Сб. тр. 3. Межд. Семинар. Пермь, 2014, с. 110-114
  18. Ceballos-Lascurian H. Tourism, Ecotourism and Protected Areas. IUCN, Publications Services Unit, Island Press 1996, 315 p.
  19. Ruban D.A. Geoturism а geographical review of the literature// Tourism Management Perspectives. 2015, Vol.15,pp.1-15

Məqaləni yüklə