PEYK MƏLUMATLARINA ƏSASƏN XƏZƏR DƏNİZİ AKVATORİYASINA DÜŞƏN ATMOSFER YAĞINTILARININ QİYMƏTLƏNDİRİLMƏSİ İMKANLARI
E.S.Səfərov1, S.H.Səfərov2
1AMEA H.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu, AZ 1143, Bakı s. H.Cavid pr. 115
2ETSN Milli Hidrometeorologiya Departamenti, AZ 1154 Bakı ş. H. Əliyev pr. 10
Xülasə. Xəzər dənizinin akvatoriyasına, xüsusilə də yerüstü müşahidələrin apara bilinmədiyi ərazilərə düşən atmosfer yağıntılarının distansion metodlarla qiymətləndirilməsi böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu baxımdan Yerin bir sıra süni peyklərində quraşdırılmış radar sensorları vasitəsilə aparılan müvafiq müşahidələr daha perspektivli hesab edilir. Təqdim edilən işdə NASA-nın təqdim etdiyi MERRA modeli əsasında təhlil edilmiş peyk yağıntı məlumatları ilə müvafiq yerüstü məlumatlar müqayisə edilərək Xəzərin müxtəlif ərazilərində bu məlumatlardan istifadə olunma imkanları analiz edilmiş, o cümlədən dənizin meteoroloji müşahidələr aparılmayan dərinsulu ərazilərinə düşən yağıntıların orta miqdarı qiymətləndirilmişdir.
ƏDƏBİYYAT
- Mamedov R.M., Safarov S.H. and Safarov E.S. Current changes of the atmospheric precipitation regime on the territory of Azerbaijan // Geography and Natural Resources, Elsevier, 2009, 30(4), p. 403-407.
- Riahi M., Sabaghzadeh H., Khalilzadeh M., Esfandyarnejad. Study and analysis of climatology data of the Сaspian Sea southern coast. Материалы международной научной конференции «Изменения климата и водного баланса Каспийского региона» (19-20 октября 2010 года, Астрахань). Астрахань, 2011. p. 16-25.
- Encyclopedia Of Lakes And Reservoirs, edited by Lars Bengtsson, Reginald W. Herschy, Rhodes W. Fairbridge, Encyclopedia Of Earth Sciences Series // Springer, 2012
- Лебедев С.А., Костяной А.Г., Спутниковая aльтиметрия Каспийского моря, Москва, 2005.
- Гидрометеорология и гидрохимия морей. Проект «Моря». Том VI. Каспийское море. Вып. 1. Гидрометеорологические условия / Под ред. Ф.С. Терзиева, А.Н. Косарева и А.А. Керимова. СПб.: Гидрометеоиздат, 1992
- Мамедов Р.М. Гидрометеорологическая Изменчивость И Экогеографические Проблемы Каспийского Моря, БАКУ «ЭЛМ» 2006.
- http://giovanni.gsfc.nasa.gov/giovanni/.
- Абшаев М.Т., Абшаев А.М., Лиев К.Б. Радиолокационный метод оповещения о ливневых паводках “Доклады Всероссийской конференции по селям”: Нальчик, 26-28 октября 2005 г. М.: Издательство ЛКИ, 2008. с. 98-106