TALIŞ DAĞLIQ BÖLGƏSİNİN EKOGEOMORFOLOJİ ŞƏRAİTİNƏ RELYEF AMİLİNİN TƏSİRİ
H.A.Xəlilov1, M.G.Alməmmədli2
1AMEA akad. H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu
2Sumqayıt Dövlət Universiteti
Xülasə. Dünyanın bütün dağlıq geomorfosistemlərində olduğu kimi, Talış dağlıq bölgəsində də ekogeomorfoloji şəraitin formalaşmasında təbii və antropogen amillər kompleksində relyef əsas rol oynayır. Bununla yanaşı, relyefin həm statik (litolojo-petroqrafik, struktur, hipsometrik, morfoloji, morfometrik), həm də dinamik (endogen və ekzogen proseslər və hadisələr) amilləri və relyefi mürəkkəbləşdirən morfostruktur və morfosklupturların ekoloji şəraitə təsiri özünəməxsusluğu ilə səciyyələnir. Bu amillərin məqsədyönlü və hərtərəfli araşdırılması tədqiq olunan ərazinin ekogeomorfoloji şəraitinin öyrənilməsində mühüm rol oynayır və onun təkamülü istiqaməti haqqında fikir yürütməyə imkan yaraddır.
ƏDƏBİYYAT
- Əlizadə E.K., Tanrıverdiyev X,K., Xəlilov H.A. və s. Geomorfoloji rayonlaşdırma . Azərbaycan Respublikasının coğrafiyası. I cild, Fiziki coğrafiya. Bakı, 2014, s. 127-132.
- Əlizadə E.K., Taxirazər S.Ə., Quliyeva S.Y. Lənkəran vilayəti. Azərbaycan Respublikasının coğrafiyası. I cild, Fiziki coğrafiya. Bakı, 2014, s.495-499.
- Xəlilov H.A. Talış dağlıq sistemində relyefin mühitəmələgətirici funksiyası haqqında (tədqiqatın ekogeomorfoloji aspekti) // AMEA Xəbərləri, Yer elmləri, N2, 2010, s. 24-27.
- Aгecc P. Ключи к экологии. Гидрометеоиздат. Ленинград, 1982. 96с.
- Будагов Б.А. Основные географические проблемы экологических сбалансированного развития Азербайджанской Республики// Вести Бакинского университета. Сер. Естественных наук. N- 1, 1999, с.164-188.
- Кенгерли Т.Н. Тектоническое районирование, Вкн.: Геология Азербайджана, том IV, Тектоника, Баку, 2005, с.32-42.
- Рустамов М.И. Южнокаспийский бассейн-геодинамические события и процессы, Баку, 2005, 345с.
- Халилов Г.А. Экологическая геоморфология и интеграция наук// Вестник Бакинского университета, сер. естеств. наук. 2002, N1, с.210-215.