BÖYÜK QAFQAZ VİLAYƏTİNİN CİS ƏSASINDA KOMPLEKS MORFOMETRİK ANALİZİ
S.Ə.Tarixazər
Xülasə. Relyefin rəqəmsal modelinə əsaslanaraq (RRM) ArcСIS paketindən istifadə etməklə Böyük Qafqaz ərazisinin kompleks morfometrik qiymətləndirilməsi aparılmışdır. Bunun üçün yamacın meyilliyi və dikliyi, eləcə də yamacların şaquli və üfüqi parçalanma və s. xəritələri tərtib olunmuşdur. Məqalədə müxtəlif geomorfoloji sahələrdə müasir təhlükəli geoloji proseslərin təzahürü qanunauyğunluqları əks olunur. Bu göstəricilərin bal qiymətləndirilməsi nəticəsində morfometrik gərginlik xəritəsi tərtib edilmişdir. Bu cür landşaft planlaşdırılması məqsədli tədqiqatların vacibliyini əsaslandırır.
ƏDƏBİYYAT
1.Ализаде Э.К., Тарихазер С.А. Оценка экогеоморфологического риска по степени активности морфодинамических процессов в горных геосистемах (на примере Азербайджана) // Геоморфологические процессы и их прикладные аспекты». Труды VI Щукинские чтения. 2010. С. 32-33
2.Ализаде Э.К., Тарихазер С.А. Экзоморфодинамика рельефа гор и ее оценка (на примере северо-восточного склона Большого Кавказа). Баку: Изд-во «Viktoriya”. 2010. 236 с.
3.Ализаде Э.К., Тарихазер С.А. Экогеоморфологическая опасность и риск на Большом Кавказе (в пределах Азербайджана). М.: МаксПРЕСС. 2015. 207 с.
4.Атаев З.В. Морфометрия рельефа как фактор формирования и пространственной дифференциации низкогорно-предгорных ландшафтов Северо-Восточного Кавказа. Молодой ученый, № 4 (63). 2014. С. 400-407
5.Гамидова З.А. Оценка морфодинамической напряженности рельефа селеопасных территорий (на примере южного склона Большого Кавказа). Автореф. канд. дисс. Баку. 2011. 21 с.
6.Кучинская И.Я., Исмайлова А.А. Роль морфометрических особенностей рельефа в формировании современных ландшафтных комплексов юго-восточного склона Большого Кавказа // Ученые записки Таврического Национального Университета. Т. 26(65), № 4. География, Симферополь, 2013, с. 97-110
7.Кучинская И.Я., Алекберова С.О., Мамедова Д.С. Системный анализ рельефа южного склона Большого Кавказа как индикатора эколого-ландшафтного потенциала территории // Вестник Башкирского Университета. Т. 22, 2017, № 3, с. 717-725
8.Симонов Ю.Г., Болысов С.И. Методы геоморфологических исследований. Методология. Москва: Аспект Пресс. 2002. 191 с.
9.Таrixazər S.Ə. Şərqi Qafqazda ekzodinamik proseslərin inkişafının morfostrukturlarla əlaqəsi (Azərbaycan daxilində) // Azərbaycan EA ak.H.Ə.Əliyev adına Cİ 50 ildə. Baki.1995. 33-34 s.
10.Bratt S., Booth B. A Using ArcGIS 3D Analyst. – Redlands : ESRI, 2004. – 374 p.
11.Li Z., Zhu Q., Gold C. Digital Terrain Modeling: Principles and Methodology. – CRC Press, 2004. – 323 p.
12.Mapping of Quaternary deposits // Geological Survey of Sweden. 2007. – 135 p.
13.McCoy J. Geoprocessing in ArcGIS. – Redlands : ESRI, 2004. – 363 p.
14.Sanchez P. Using ArcScan for ArcGIS. – Redlands : ESRI, 2003. – 140 p. 119.
15.Shary P.A., Sharaya L. S., Mitusov A.V. Fundamental quantitative methods of land surface analysis // Geoderma. 2002, 107(1-2) – р. 1-32