PALİNOLOJİ MƏLUMATLAR ƏSASINDA İQLİMİN KƏMİYYƏT GÖSTƏRİCİLƏRİNİN TƏYİNİ
E.V.Muradlı
AMEA akad. H.Ə.Əliyev ad. Coğrafiya İnstitutu
AZ 1143, Bakı ş., H.Cavid pr., 115
Xülasə. Palinoloji tədqiqatlara əsasən paleoiqlimin kəmiyyət göstəricisini təyin etmək üçün hesablama aparılması metodu Excell proqramında təklif edilmişdir. Bu üsul ayrı-ayrı bitkilərin spor-tozcuq spektrində temperaturun mümkün sərhədlərinin rolunu nəzərə alan riyazi-statistikaya əsaslanır. Paleoiqlimin kəmiyyət göstəricilərinin müqayisəli analizi V.A.Klimanovun areoloqram və riyazi-statistik metodu ilə oxşarlığın olduğunu göstərdi. Hər üç üsul üçün ən yüksək korrelyasiya orta iyul, sonra orta yanvar temperatur göstəriciləri arasında müşahidə olunur. Bu hesablamalar paleoiqlimin rekonstruksiyası məsələsində istifadə oluna bilər.
ƏDƏBİYYAT
- Алескеров Б.Д., Мамедов А.В., Свиточ А.А., Янина Т.А. Новые данные по стратиграфии Мишовдагского опорного разреза плейстоцена Азербайджана. Изв. АН Азерб.ССР, Сер. Наук о Земле, 1987 №4, с. 50-58.
- Гричук В.П. Реконструкция скалярных климатических показателей по флористическим материалам и оценка ее точности./ Методы реконструкции палеоклиматов. Москва: Наука, 1985, с. 20-29.
- Климанов В.А. Реконструкция палеотемператур и палеоосадков на основе спорово-пыльцевых данных./Методы реконструкции палеоклиматов. Москва:Наука». 1985, с. 38-49.
- Климаты и ландшафты Северной Евразии в условиях глобального потепления. Ретроспективный анализ и сценарии. Атлас-монография «Развитие ланшафтов и климата Северной Евразии. Поздний плейстоцен-голоцен-элементы прогноза». Выпуск III. Под ред.проф. А.А.Величко. М.: ГЕОС. 2010, 220 с.
- Мамедов А.В., Тагиева Е.Н., Алекперова Х.А. Реконструкция климатических условий Азербайджана в раннем, среднем плейстоцене (по разрезу Мишовдаг). // Изв. АН Азербайджана. Серия наук о Земле. 1998. № 3, с. 3-8.