CEYRANÇÖL ALÇAQDAĞLIĞIN BİTKİ ÖRTÜYÜ VƏ ANTROPOGEN TRANSFORMASİYASI
M.Y.Xəlilov, İ.Ə.Quliyev
Azərbaycan MEA akad H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu
AZ1143, Bakı, H.Cavid prosp., 115
X ü l a s ə
Məqalənin əvvəlində tədqiqat ərazisinin fiziki-coğrafi şəraiti (geoloji quruluşu, geomorfoloji xüsusiyyətləri, iqlimi və torpağı) haqqında qısa məlumat verilir. Məqalədə Ceyrançöl alçaqdağlığında geniş yayılan səhra, yarımsəhra və bozqır bitki formasiyalarının xarakteristikası və flora tərkibi verilməklə yanaşı, həm də ərazidə az yayılan tuqay, arid meşə və bataqlıq bitkiləri haqqında da məlumat verilir. Antropogen təsir nəticəsində təbii bitki növləri sinantrop (ruderal, seqetal) növlərlə əvəz olunur. Məqalədə, həm də heyvanların sistemsiz və normadan artıq otarılması ilə bağlı məsələlərə toxunularaq yem bitkilərinin sıradan çıxması və zərərli otlarla əvəz olunmasından bəhs olunur. Ərazidən səmərəli istifadə edilməsi üçün tövsiyyələr irəli sürülür. Bura otlaq dövriyyəsi sisteminin tətbiqi, otlaqların səthi yaxşılaşdırılması, düzən hissədə isə tarlaqoruyucu meşə zolaqlarının salınması daxildir.
Açar sözlər: səhra, yarımsəhra, bozqır, bitkilik, efemerlər, sinantrop
ƏDƏBİYYAT
- Bağırova A.X. Eldar düzünün səhra bitkiliyi. AMEA Botanika İnstitutunun elmi əsərləri. XXXVI cild, Bakı, 2016. s.168-173.
- Алиев Г.А., Халилов М.Ю. Прикуринские тугайные леса Азербайджана, Баку. Элм-1976. 134 с.
- Асадова К.К. Комплексная оценка зимних пастбищ Джейранчельского массива и их рациональное использование. Автор.дисс.к.б.н., Баку, 2008.
- Александрова В.Д. Изучение смен растительного покрова. Изд. Наука. М.-Л.-1964.т.3, с.300-447.
- Ахмедова С.З. Биоразнобразие и экосистемы растительного покрова Джейранчельского и Аджиноурского массивов Азербайджана. Гянджа, 2004, 217 с.
- Вермишев Х.А. Джейранчельские зимние пастбища Елизабетпольского и Казахского уездов Елизабетпольской губернии. Тифлис, 1890, т.2, с.18-27.
- Гросгейм А.А., Колаковский А.А. Геоботанический очерк зимних пастбищ левобережной части Казахского уезда. Труды по геоботаническ. обл. пастб. Азербайджана. вып.3. 1929. с. 34-56.
- Исаев М.М. Растительность зимних пастбищ Азербайджана и их кормовое значение. Автор. дисс.док.б.н., Баку, 1957, 35 с.
- Медведев Л.С. Эльдарская сосна. тр. Тифлисского Ботанического сада. вып. 4, 1902, с.192.