Coğrafiya və təbii resurslar

ŞİRVAN DÜZÜ AQROLANDŞAFTLARININ GEOKİMYƏVİ ŞƏRAİTİNƏ QRUNT SULARININ TƏSİRİ

A.N.İsayev

AMEA akad. H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu

AZ 1143, Bakı ş., H.Cavid pr., 115

[email protected]

Xülasə. Şirvan düzündə aparılmış elmi tədqiqat işləri nəticəsində ərazidə yayılan qrunt sularının aqrolandşaft­lar üzrə paylanması müəyyən edilmiş, qrunt sularının müasir səviyyə tərəddüdü, geokimyəvi xüsusiy­yətləri və aqrolandşaftlara təsiri  öyrənilmiş, ilk dəfə olaraq tədqiqat ərazisi üçün Coğrafi İn­formasi­ya Sistemləri (GİS) kompüter proqramından istifadə edilməklə ortamiqyaslı “Şirvan düzün­də qrunt sularının aqrolandşaftlar üzrə paylanma xəritəsi” tərtib edilmişdir. Məqalədə Şirvan düzün­dəki  qrunt sularının müasir rejimi, geokimyəvi xüsusiyyətləri, mövcud geokimyəvi şəraitin bu aqro­landşaftların inkişafına və məhsuldarlığına təsiri araşdırılaraq konkret elmi dəlillərə əsasla­nan töv­siyə xarakterli təkliflər verilmişdir.

ƏDƏBİYYAT

  1. Алекперов А.Б., Алиев Ф.Ш., Ис­рафилов Р.Г., Исрафилов Ю.Г., Маме­дов В.А., Панахов А.М., Шабанов А.И., Шахсуваров А.С., 2008. Геология Азербай­джана, Том VIII, Гидрогеология и инженер­ная геолоия,Ваку,səh 92-132.
  2. Abduyev M.R. 2003 Şirvan düzü tor­paqlarının şoranlaşması və onunla mübarizə tədbir­ləri. Bakı. səh 76-79.
  3. Əzizov Q.Z. 2006. Kür-Araz ovalığının meli­orasiya olunan torpaq-qruntlarının su-duz ba­lansı və onun elmi təhlili. Elm. Bakı. səh 44-52.
  4. Əzizov Q.Z. 1999, Qrunt suları səthin­dən buxar­lanma və onların böhran dərinliyi. Tor­paqşünaslıq və aqrokimya tədqiqatları (əsərlər toplusu), XV cild “Elm”, Bakı, səh 116-127.
  5. Məmmədov Q.Ş., Xəlilov M.Y., Məmmədova S.Z. “Aqroekologiya” Bakı, “Elm” – 2010, 551 s.
  6. Şəkuri Bəhruz 2011, “Azərbaycan torpaqları­nın geokimyəvi xüsusiyyətləri”, Bakı,səh 75-79.
  7. Nağıyev P.Y., İsmətova X.R. və b. 2006. Kosmik təsvirlərin təhlili əsasında Kür-Araz düzənliyində kənd təsərrüfatı sahələrinin öyrənil­məsi. Azərbaycan Milli Aerokosmik Agentliyi, Ba­kı, №3-4, cild 9.
  8. Nağıyev P.Y., Heydərova R.M. 2010. Kosmik təs­virlərin rəqəmli emalı əsasında Şirvan düzündə şorlaş­mış torpaqların öyrənilməsi. AMAKA-nın xəbərləri. Bakı, cild 12, № 3(12).
  9. Nağıyev P.Y.,Əsədov X.Ə. və başqa­ları, 2006. Kosmik fotoşəkillərin rəqəmli təhlili əsa­sında Şirvan düzündə kənd təsərrüfatı sahələrinin xəritələşməsi. Azərbaycan Milli Aerokosmik Agentliyi. Bakı, №3-4, cild 9, səh 14-22.
  10. Əliyev F.Ş. 2000, Azərbaycan Respub­likasının yeraltı suları ehtiyatlardan istifadə və geoloji problem­lər. ”Şaşıoğlu”nəş.Bakı s. 255 səh 65.
  11. İsmayılov A.İ., Mehdiyev A.S. 2011. Coğrafi İn­formasiya Sistemləri. “Müəllim”, Bakı. 232 səh.
  12. Азизов К.З. 1985, Допустимая глуби­на залега­ния уровня грунтовых вод на мелиори­руемых поч­вах Кура-Араксинской низменнос­ти. Тез. докл. VII делегатского съезда. Ташкент, стр 46
  13. Книжников Ю. Ф., Кравцова В. И., Тутубали­на О.В. Аэрокосмически методы гео­графических исследований. М. Издательский центр” Академия”, 2004 336 c

Məqaləni yüklə